کاربرد شیمی در کشاورزی

چرا گیاهان صابون می سازند ؟

بسیاری از گیاهان ، ساپونین دارند، مواد شیمیایی که هنگام مخلوط شدن با آب ، کف صابون می‌سازند.غاسول صابونی ، گیاهی است زیبا با گلهای صورتی که بطور طبیعی در کنار رودخانه هارشد می‌کند و سابقا نزدیک کارگاههای پشم کاشته می‌شد تا از کف صابون تهیه شده ازجوشاندن برگها و ریشه‌های آن برای شستن پشم استفاده شود. صدها گیاه صابونی دیگر وجود دارد که در برخی از آنها ، ساپونین به 30‌درصد وزن خشک گیاه می رسد..

با اینکه این ترکیبات برای صنعت پشم مفیدند، ولی تا همین اواخر ، هیچ کس نمی‌دانست که این ساپونین‌ها .......

بسیاری از گیاهان ، ساپونین دارند، مواد شیمیایی که هنگام مخلوط شدن با آب ، کف صابون می‌سازند.غاسول صابونی ، گیاهی است زیبا با گلهای صورتی که بطور طبیعی در کنار رودخانه رشد می‌کند و سابقا نزدیک کارگاههای پشم کاشته می‌شد تا از کف صابون تهیه شده ازجوشاندن برگها و ریشه‌های آن برای شستن پشم استفاده شود. صدها گیاه صابونی دیگر وجود دارد که در برخی از آنها ، ساپونین به 30‌درصد وزن خشک گیاه می رسد..

با اینکه این ترکیبات برای صنعت پشم مفیدند، ولی تا همین اواخر ، هیچ کس نمی‌دانست  که این ساپونین‌ها برای گیاه میزبان مفیدند.

پژوهشگران یولاف (جو دو سر ) را که یک گیاه غیرعادی و شاید بی‌نظیر در میان غلات است ، مورد مطالعه قرار دادند زیرا مقدار ساپونین آن بالاست.آنها حدس می‌زدند که ترکیبات ساپونین ممکن است به یولاف کمک کند تا در مقابل بیماریهای قارچی حفاظت شود، زیرا یولاف نسبت به گندم که ساپونین ندارد، حساسیت کمتری به بیماریهای قارچی دارد.

عملکرد ساپونین

برای آزمون این نظریه ، پژوهشگران ژنهای گیاه یولاف را تغییر داند تا دیگر ساپونین تولید نکند و دریافتند که گیاه ، مقاومت طبیعی خود را به تیک-آل (نام رایج یکی از جدیترین بیماری قارچی غلات) از دست داده است. پژوهشهای بیشتر ، آشکار کرد که ساپونین‌ها از طریق واکنش با استرول‌ها که جزء اصلی غشای اطراف رشته های هاگ‌قارچ است، با آن مقابله می‌کند. این واکنش موجب می‌شود تا مولکولهای استرول دور هم جمع شوند. به این ترتیب ، سوراخهایی در غشا ایجاد می‌شود که از طریق آن ،سیتوپلاسم به بیرون نشت می‌کند و قارچ می‌میرد.

گونه مقاوم گندم در مقابل قارچ   

گندم ، ساپونین ندارد  قارچ کشها  نیز چندان موثر نیستند، زیرا قارچها در خاک زندگی می‌کنند و مواد شیمیایی آن قدر به عمق خاک نفوذ نمی‌کند تا ریشه‌ها را در مقابل عفونت حفاظت کند. با وجود این ، پژوهشگران عقیده دارند در عرض یک یا دو سال آینده امکان دارد بتوانند ژنهای مورد نیاز را برای تولید ساپونین‌ها از یولاف به گندم منتقل کنند، بدین ترتیب انواع جدیدی از غلات با مقاومت طبیعی در مقابلتیک-آل بیماریهای قارچ ایجاد می‌شود.

انتقال ژنها به درون گندم به روشی که اولا مقدار ساپونین قابل توجه باشد و دوما اینکهبه نسلهای بعد منتقل شود ممکن است چند سال طول بکشد. با وجود این ، فن‌آوری مورد نیاز برای وارد کردن ژنها به درون گیاه تک لپه‌ای‌ها (طبقه ای از گیاهان که غلات به آن تعلق دارند) ، هم‌اکنون فراهم شده است و به نظر می‌رسد که گندم صابونی مقاوم به تیک-آل در چند سال آینده در دسترس خواهد بود.

با عرضه گندم سازنده ساپونین ، نباید هیچ خطری برای سلامت بشر وجود داشته باشد، زیرا ما یولاف سازنده ساپونین را بی‌آنکه هیچ اثر زیانباری برای سلامت ما ایجاد کرده باشد مدتهاست که می‌خوریم.این امکان وجود دارد که نان ساخته شده از گندم حاوی ساپونین مزه صابون داشته باشد، می‌توان با افزودن توالی DNA به ژنهایی که تنها در ریشه‌ها، ساقه‌ها و برگهای گیاه عمل می‌کنند (نه در دانه) این مشکل را حل کرد .

منبع : دنیای شیمی