کنکوریها و ماه رمضان

کنکوری‌های امسال با دو ماه رمضان روبرو بوده و این ماه پر برکت در ابتدا و انتهای سال کنکوری آنها، همراهشان بوده است؛ ماه تقویت اراده، ماهی که می‌توان «نه» گفتن را یادگرفت. نظم و برنامه‌ریزی را تمرین کرد و شکوه معنویت را بیش از پیش احساس نمود. بی شک، داوطلبانی که با بینش و بصیرت در تابستان سال گذشته که ابتدای سال کنکوری آنها بود، مهمان این ماه شدند، بسیار شاکر پروردگار هستند که در مهم­ترین سال تحصیلی خود، می‌توانند دو بار ازبرکت این ماه خدا، بهره بگیرند؛ البته همه می‌دانیم که برنامه ریزی برای مطالعه در این ماه، تا حدودی متفاوت با سایر ماه‌هاست و در ضمن لازم است که به تغذیه نیز توجه بیشتری نمود. در این مطلب تلاش می‌شود نکاتی که برای یک کنکوری در ماه رمضان ضروری است، ذکر گردد.

از تو حرکت از خدا برکت
بعضی­ها تصور می‌کنند که در ماه رمضان نمی‌شود درس خواند و با این پیش فرض غلط، درس خواندن را رها و در کل، فعالیت درسی خود را متوقف می‌کنند. مطمین باشید که اگر شما با دل و جان و بدون بهانه گیری سراغ درس بروید، خدا هم یاور شما خواهد بود، و برخلاف تصورتان، مشکلی با عدم تمرکز یا کیفیت پایین مطالعه نخواهید داشت؛ در ضمن دقت کنید که این ماه برای شما بسیار سرنوشت ساز است؛ چون آخرین روزهای قبل از آزمون سراسری و زمان جمع بندی و افزایش سرعت در تست‌زنی است، و اگر این یک ماه را کوتاهی کنید، نتیجه مورد انتظارتان را بعد از یک سال مطالعه نخواهید گرفت.

زمان مطالعه
خوشبختانه در ایام ماه مبارک رمضان کلاس‌های درس تعطیل است و زمان در دست شماست و می‌توانید با توجه به روحیه و عادت مطالعاتی خود، برنامه‌ریزی کنید.
اگر از افرادی هستید که مطالعه در صبح را ترجیح می‌دهید و درس خواندن در شب برایتان سخت است، بهتر است که مطالعۀ خود را به صبح موکول کنید و بعد از خوردن سحری و خواندن نماز صبح و یاری خواستن از خدا، درس خواندن و تست زدن را شروع کنید و تا قبل از ظهر ادامه دهید. نکته‌ای که بسیار مهم است این است که در این ماه، بدن آماده ترین حالت ممکن را در طول شبانه روز در ساعات اولیه دارد و چه پسندیده است که بتوانیم در این ساعات حداکثر استفاده را ببریم؛ ساعاتی که شاید روزهای دیگر سال از آنها محروم باشیم و آن ساعات بین‌الطلوعین و بعد از آن است؛ کاری که معمولاً دیگران از انجام آن محرومند؛ یعنی شروع مطالعه دقیقاً بعد از اذان صبح (مخصوصاً بعد از نماز اول وقت!) دقت کنید که خوردن زیاد سحری مانع از گرسنگی شما در روز بعد نخواهد شد و فقط سنگین و خواب آلودتان می‌کند و نمی‌گذارد که درس بخوانید.
اگر هم جزو دسته شب زنده داران هستید، بعد از خوردن یک افطاری سبک و مقوی، مطالعه‌تان را شروع کنید و تا صبح روز بعد ادامه دهید و بعد می توانید استراحت کنید.
عده‌ای نیز هستند که چند ساعت صبح زود و چند ساعت بعد از افطار مطالعه می‌کنند. این افراد باید دقت داشته باشند که به امید صبح زود، ساعت مطالعاتی بعد از افطار را حذف نکنند یا برعکس! در کل، نباید به بهانه اینکه امروز حال ندارم یا خسته‌ام، زمان مطالعه را به بعد موکول کرد؛ چرا که این «بعد» شاید تا روز آخر ماه رمضان نیاید!

سریال های تلویزیونی ممنوع!
چند سالی است که تلویزیون در ماه رمضان بعد از افطار، سریال‌های متنوع و جالبی پخش می‌کند. بارها گفته‌ایم که دیدن سریال برای کنکوری جالب نیست؛ چون سریال، شما را هر شب راس ساعتی خاص به پای تلویزیون می‌کشاند؛ آن هم زمانی مفید برای یک کنکوری که می‌تواند صرف مطالعه یا تست زدن شود؛ از سوی دیگر، ماه رمضان سریال‌های متنوعی دارد و ناخود اگاه با دیدن یک سریال، پای دومین و سومین سریال هم خواهید نشست. مطمین باشید که در آینده، همین سریال‌ها از کانال‌های مختلف تلویزیون دوباره پخش خواهد شد.

وعدۀ سحری فراموش نشود
عده‌ای از داوطلبان می‌گویند که ترجیح می‌دهند به جای خوردن سحری بخوابند و تحمل بیدار شدن و کم‌خوابی، برایشان سخت­تر از تحمل گرسنگی است و برای همین بدون سحری روزه می‌گیرند. دقت کنید که خوردن سحری برای روزه گیران، بویژه نوجوانان و جوانان، ضروری است؛ حتی سحری را باید سر فرصت و با آرامش میل کرد تا دچار ناراحتی‌های گوارشی نشد.

بهتر است که در سحری از غذاهای گیاهی پخته یا خام استفاده شود؛ مثلاً سالاد فصل + دو قاشق غذا‌خوری جوانه گندم + لیمو ترش تازه و روغن زیتون و آن را خوب بجوید؛ سپس می‌توان مقدار کمی از غذاهای پخته گیاهی مانند پلو و خورشت گیاهی استفاده کرد. به جای گوشت در سحری می‌توان از قارچ استفاده کرد. مقداری میوه و مغز بادام خام یا مغز گردو، پسته، فندق و تعدادی انجیر خشک خوب جویده شود؛ زیرا موادی نظیر آجیل در اکسیژن رسانی به مغز و خنثی سازی رادیکال های آزاد به مغز و اعصاب و در تمرکز و حافظه مؤثر هستند. می توان در وعده سحری، چند دانه خرما یا میوه های دیگر نیز تناول کرد. غذاهای حاوی حبوبات، خرما، پنیر، نان گندم سبوسدار، شیر، ماست محلی، میوه و سبزیجات نیز می‌توان در وعده سحری مصرف کرد. در هنگام سحری، از نوشیدن چای خودداری کنید؛ زیرا ادرارآور بوده و دفع آب بدن را زیاد می‌کند و موجب تشنگی می‌شود.

آب یخ ننوشید
عادت بسیاری از افراد، بویژه نوجوان‌ها و جوان‌ها، این است که افطارشان را با یک یا چند لیوان آب یخ و نوشابه باز می‌کنند؛ بزرگ‌ترها نیز تمایل به خوردن آش در ماه رمضان دارند. یک متخصص گوارش می‌گوید که این عادات از جمله عادت‌های نادرست غذایی شایع میان عموم است که باعث پدید آمدن مشکلات جسمی در زمان روزه‌داری آنها می‌شود. در چنین شرایطی، فرد نه‌تنها خیلی زود سیر می‌شود و نمی‌تواند غذا بخورد، بلکه دچار مشکلات گوارشی نیز خواهد شد؛ از سوی دیگر، مصرف آب یخ، اگر چه در ابتدا تشنگی را فرو می‌نشاند، اما در نهایت باعث تشدید تشنگی می‌شود. توصیه‌ ما این است که افراد با کمی آب ولرم، خرما، شیر یا فرنی افطار کنند و دور آب سرد و نوشابه را یک خط قرمز بکشند. بد نیست بدانید که نوشابه‌های گازدار یا آبمیوه‌های مصنوعی، حاوی ماده‌ای به نام سوربیتول هستند؛ قندی که جذب نمی‌شود و می‌تواند یکی از مهم‌ترین عوامل ایجاد نفخ شکم گردد؛ البته نوشیدن آب در زمان مناسب ضروری است؛ یعنی درفاصلۀ بین افطار تا سحر، حدود هشت لیوان آب بنوشید؛ زیرا آب در حدود دو سوم وزن بدن ما را تشکیل می‌دهد و موجب سرحالی و سرزندگی می‌شود و همچنین برای رساندن مواد غذایی به اندام‌های بدن لازم است. آب، بهتر است که ولرم باشد، تا مواد سمی را از راه ادرار و تنفس از بدن خارج کند و همچنین جلوی ورود باکتری های مضر به بدن را بگیرد.